Ο Έπαρχος Αλυκου για τα γεγονότα της 12-12-2010 στο Αλυκο δήλωσε :
Από το 2007 που οι κάτοικοι της Επαρχίας Αλύκου μου εμπιστευτήκαν με την ψήφο τους να διοικώ αυτή την Επαρχία, η 12η Δεκεμβρίου είναι ημερομηνία σταθμός και από τις πρώτες προτεραιότητες μου και των συνεργατών μου. Σε συνεργασία με την Ομόνοια πάντα υπήρχε ο προβληματισμός πως μπορεί να γίνει καλύτερα οι εκδήλωση, πάντα ζητούσα και τη συνεργασία όλων των φορέων που σχετίζονται με το χωριό όπως είναι η δημογεροντία, ο σύλλογος στην Αθήνα, η Νεολαία του Αλύκου αλλά και σε μεμονωμένα άτομα που μπορούσαν να συμβάλουν με την άποψή τους.
Όπως όλοι οι άνθρωποι αναγνωρίζω και εγώ τις αδυναμίες μου. Δε δέχομαι όμως από κανέναν να μου προσάπτει πρόθεση για πολιτική η άλλη εκμετάλλευση αυτής της ιερής μέρας.
Η πρώτη συζήτηση για την εκδήλωση φέτος έγινε πριν από δύο μήνες σε συνάντηση μου με το Γενικό Πρόεδρο της Ομόνοιας κ. Μπολάνο ό οποίος μάλιστα μου ζήτησε η εκδήλωση να μην πάρει πολιτική διάσταση έχοντας υπόψη αυτά που έγιναν πέρυσι από συγγενή των μαρτύρων ο οποίος από το βήμα του μνημείο δήλωσε “Μπερισα προχώρα σε θέλει όλη η χώρα” και από τον κ. Ξέρρα όταν του δώσαμε το λόγο, προκαλώντας αρνητικότατα σχόλια όχι μόνο από τους κατοίκους μας αλλά και από πολλές πλευρές μου μας εξέφρασαν την αρνητική τους έκπληξη για τη συγκεκριμένη δήλωση αλλά και για την πολιτικοποιήση από πλευράς του κ. Ξέρρα.
Για να αποφύγουμε παρεξηγήσεις, εκτός των προσκλήσεων, δημοσιεύσαμε ανακοίνωση και την τοιχοκολλήσαμε, για πρώτη φορά φέτος, σε όλα τα καταστήματα στην οποία αναφέρονταν και οι αριθμοί τηλεφώνων για επικοινωνία με τους διοργανωτές και για όποιον ενδιαφέρετε για κατάθεση στεφανιού. Η προτάσεις για κατάθεση στεφανιού ήταν αρκετές τις οποίες χωρίς καμία εξαίρεση τις είχαμε στην λίστα που θα εκφωνούσε η μαθήτρια.
Όσο και αν προσπαθήσαμε να αποφύγουμε τις παρεξηγήσεις φαίνεται πως οι παρεξηγήσεις ήταν αποφασισμένες και προσχεδιασμένες να μη μας αποφύγουν… Όσοι αυθαίρετα ανέβηκαν στο βήμα, ποτέ δε μας είπαν ότι θέλουν να μιλήσουν. Οικοδεσπότες της εκδήλωσης ήταν η Ομόνοια και η Επαρχία, όποιος δεν συμφωνούσε με το πρόγραμμα τον διοργανωτών δεν καθόταν σε αυτήν. Εάν κάποιος άλλος φορέας θέλει να κάνει εκδήλωση δεν μπορεί κανείς να τους εμποδίσει, να τους δώσουμε και τα μικρόφωνα μας μάλιστα.
Εκ’ των υστερών έμαθα ότι στελέχη που έχουν αποστασιοποιηθεί από την Ομόνοια είχαν μέρες που έκαναν προετοιμασίες το πώς θα κάνουν επίδειξη δύναμης στην εκδήλωση. Το ποιο απαράδεκτο που φτάνει στα όρια της ανηθικότητας από πλευράς τους ήταν ότι είχαν κυκλώσει τους συγγενείς των μαρτύρων από το πρωί προκαλώντας τους σύγχυση με σκοπό να προκαλέσουν έκτροπα. Κατάφεραν να τους πείσουν ότι το να γίνει η λειτουργία στη δεύτερη εκκλησία του χωριού είναι «εξωφρενικό» κατευθύνοντάς τους έναντι του ιερέα.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που τόσο τα αλβανικά μέσα που δε χάνουν ευκαιρία να τους προβάλουν (για ευνόητους λόγους) όσο οι ίδιοι συνέχεια επικαλούνται τους συγγενείς.
Η Ιστορία και ο θεός θα κρίνει τις πράξεις όλων μας! Προς αποφυγή άλλων συγχύσεων θα ήθελα να απαντήσω στις κατηγορίες που έμμεσα ή άμεσα μου μετέφεραν.
Με κατηγορούν:
1- Έφταιξα εγώ που δεν απαίτησα από την Μητρόπολη Αργυροκάστρου για την Θεια Λειτουργία να γινόταν στην εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας.
2- Δεν σεβάστηκα τον Υπουργό τον κ. Σπύρο Ξέρα.
3- Δεν σεβάστηκα τον πόνο τον συγγενών τον μαρτύρων κάνοντας πολιτική προπαγάνδα αυτήν την ημέρα.
Απαντώ
1- Η λειτουργία και το μνημόσυνο είναι θέμα της εκκλησίας. Είμαι ο τελευταίος που θα κάνω υποδείξεις στο Μητροπολίτη η στον παπά πως θα κάνουν τη δουλειά τους
2-Γνωρίζω τον κ. Σπύρο Ξέρρα ως πρώην στέλεχος της Ομόνοιας και σέβομαι την τριπλή σημερινή ιδιότητα του ως υπουργό, ως βουλευτή και ως μέλλος του ανώτατου οργάνου του Δημοκρατικού Κόμματος Αλβανίας. Αυτός που έδειξε ασέβεια ήταν ο κ. Ξέρρας προς τους διοργανωτές. Εγώ δεν έχω τόσο μεγάλα αξιώματα όσο εκείνος αλλά θα περίμενα να με σεβαστεί όχι μόνο για τα μικρά μου αξιώματα αλλά και ως πρώην συναγωνιστή.
3-Αν σεβασμός προς τους συγγενείς είναι αυτό που έκαναν οι προαναφερόμενοι, τότε δεν έχουμε την ίδια άποψη για το τι είναι σεβασμός. Οι μόνοι που έκαναν πολιτική εκμετάλλευση, ήταν οι άνθρωποι του ΜΕΓΚΑ με τόσο άκομψο τρόπο μάλιστα που δε θα έκανε ούτε ο σύλλογος του μικρότερου χωριού της Επαρχίας Αλύκου.
Στη συνέχεια όλη η ομιλία μου από το βήμα του μνημείου :
Αγαπητοί συμπατριώτες!
Σας καλωσορίζω σήμερα στην ιστορική πλατεία του Αλύκου.
Σε αυτή την πλατεία όπου στις 12 Δεκέμβρη του 90 γράφτηκε μια νέα σελίδα στην σύγχρονη ιστορία μας.
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ
Δευτέρα 10-12-1990
Εννέα νέοι άνθρωποι από το χωριό Αλύκο, αποφάσισαν να δραπετεύσουν για την Ελλάδα. Στα σύνορα γίνονται αντιληπτοί από τους Αλβανούς φρουρούς που είχαν την εντολή να πυροβολούν εν ψυχρό. Από το «γάζωμα» των Αλβανών στρατιωτών πέφτουν νεκροί οι.: Θύμιος Μάσιος, Βαγγέλης Μήτρος, Θανάσης Κώτσης και Αηδόνης Ράφτης.
Τρίτη 11-12-1990
Το πρωί φτάνει η θλιβερή είδηση στο χωριό. Ο θρήνος και η αγανάκτηση είναι απερίγραπτη. Αυθόρμητα όλος ο κόσμος συγκεντρώθηκε στο κέντρο του χωριού. Περίπου 200 άτομα ξεκινούν για τα σύνορα όπου απείχαν 6 ώρες πεζοπορία. Στο δρόμο κατέλαβαν κρατικά αυτοκίνητα ακόμα και τρακτέρ. Οι αρχές που δεν ήθελαν σε καμία περίπτωση το πλήθος να φτάσει στα σύνορα, μετέφεραν τα πτώματα στη γέφυρα του Μπουγάζι.
Τετάρτη 12-12-1990
Την Τετάρτη το πρωί - για όσους έχουν την επίγνωση εκείνων των συνθηκών - συνέβη κάτι το ασύλληπτο, 3.000 κάτοικοι του Αλύκου και των γύρο χωριών με λάβαρα τα φέρετρα των νεκρών παιδιών, αλλά και ελληνικές σημαίες φτιαγμένες πρόχειρα με υφάσματα των εθνικών χρωμάτων, απευθύνεται με πορεία προς τους Αγίους Σαράντα. Είναι πρωτοφανές. Για πρώτη φορά μετά από 45 χρόνια δικτατορίας στην Αλβανία, γίνεται μαζική διαδήλωση κατά του καθεστώτος. Ακούγονται συνθήματα όπως «Κάτω η δικτατορία», «Ραμίζ Αλία είσαι δολοφόνος», κ.α.
Στρατός και αστυνομία με βαρύ οπλισμό, ακόμα και τανκ, αλλά και πολίτες πιστή του καθεστώτος, είχαν δημιουργήσει φράγμα στα στενά της Γκιάστας για να εμποδίσουν την προέλαση στους Αγίους Σαράντα. Ακολούθησε μάχη πετροπόλεμου για περίπου 45 λεπτά. Οι δυνάμεις του καθεστώτος βλέποντας ότι χάνουν έδαφος άρχισαν να πυροβολούν. Τραυματίστηκαν αρκετοί, και το πλήθος δεν υποχωρούσε. Μετά τον σοβαρό τραυματισμό του Δ. Μάνου, επικράτησε η άποψη των ψυχραιμότερων για υποχώρηση.
Η Αλυκιώτες αποχαιρέτησαν τα παιδιά τους με πόνο αλλά και περηφάνια!
Έδωσαν λόγο για νέους αγώνες, νεκροί και ζωντανοί!
Η 12-τη Δεκεμβρίου σημαίνει για μας , μέρα μνήμης για τα 4 αδικοχαμένα μας παιδιά και μέρα γιορτής για την εξέγερση κατά της δικτατορίας . Τονίζομε ότι αυτή η εξέγερση ήταν η πρώτη στην Αλβανία κατά του δικτατορικού κομουνισμού με συνθήματα και συμπλοκές με την αστυνομία της δικτατορίας.
Τιμούμε σήμερα και όλους εκείνους που αγωνιστήκαν για ελευθερία, δημοκρατία και εθνική δικαιώσει.
1-Θυμιο Λολη
2-Σταυρο Κοκαλη
3-Ιερεα Παπαανδρεα
Πέθαναν στης φυλακές της δικτατορίας
1 – Βαγγελης Κώτσης, Βαγγέλης Ζάχος Από το Αλύκο
2 - Μήτσος Γιαννόπουλος από το Καινούριο
3 – Φίλιππος Παπαθανάσης από την Ραχούλα
4 - Φίλιππος Σούλας από το Φανάρι
Φυλακίστηκαν στης φυλακές της δικτατορίας
Από το Αλυκο – Λιώλης Παπάς, Βαγγελης και Νασιος Παπάς, Σταύρος Ιωαννίδης, Λάμπης Ζάχος, Μήτσος Γρήγορης, Θυμιος Μασιος, Βαγγελης και Λάμπης Κόκκαλης, Βαγγελης Μήτσο Παπάς, Βαγγελης Δημόπουλος, Βασίλης Παπάς, Γρηγόρης Κώστα Γιώτης, Βασίλης Γιάννη Κόκκαλης , Βασίλης Σαυρο Κόκκαλης, Σταύρος Ντάλλας
Από την Τρεμουλη -Γιώργος Παπάς , Γρηγόρης Στουκας.
Από το Τσαούση – Πέτρος Λώλης, Χρήστος Γκουντης, Σπύρος Λωλής
Από την Τσουκα – ιερέας Παπά Γιάννης, Μήτσος Γκριμπούρας, Θωμάς Σιανος.
Η 12 Δεκεμβρίου γράφτηκε στην ιστορία, ήταν μια σημαντική μέρα όχι μόνο για τον βορειοηπειρωτικό ελληνισμό, αλλά για όλη την Αλβανία.
Πέρασαν 20 χρόνια.
Και κάθε χρόνο συγκεντρωνόμαστε όλοι σε αυτό το χώρο για να τιμήσουμε αυτά τα γεγονότα.
Η σημερινή μέρα δεν είναι ένα κοσμικό γεγονός. Είναι μια μέρα που πρέπει όλοι να προβληματιζόμαστε και να αναλογιζόμαστε τις ευθύνες που έχουμε, από όποια θέση και αν βρισκόμαστε.
Η μεγαλύτερη τιμή, ή το ποιο ιερό μνημόσυνο των συμπατριωτών μας που άφησαν την τελευταία τους πνοή στα μπουντρούμια του Μπουρέλη, του Σπάτσι και στα σύνορα, είναι όταν εμείς πολεμάμε για περισσότερη δημοκρατία, περισσότερα δικαιώματα περισσότερο ελληνισμό.
Το αίμα των μαρτύρων, μας καλούν να παραμερίσουμε τις μικροπρέπειες που μας διχάζουν. Σήμερα εδώ δεν πρέπει να ύπαρξη το εγώ και το εσύ, πρέπει να ύπαρξη μόνο το εμείς. Σήμερα εδώ πρέπει να περάσουμε μόνο μηνύματα ενότητας. Οι καιροί είναι δύσκολοι και χρειάζεται συσπείρωση. Είναι περισσότερα αυτά που μας ενώνουν παρά αυτά που μας χωρίζουν.
Σε όλους αυτούς που αγωνίστηκαν για δημοκρατία και εθνική δικαίωση
Αιωνία η μνήμη!